Łysiec – szczyt chciwości
Sz.P. Anna Moskwa
Ministra Klimatu i Środowiska
Szanowna Pani Minister,
wyrażam zdecydowany sprzeciw wobec wyłączenia z granic Świętokrzyskiego Parku Narodowego gruntów o pow. 1,3 ha znajdujących w szczytowej partii Łysej Góry (Łyśca), w myśl projektowanego Rozporządzenia Rady Ministrów ws. Świętokrzyskiego Parku Narodowego (nr RD 162). Nie ma mojej zgody na nieuzasadnione pomniejszanie parku w jego centralnej części, pod pretekstem źle rozumianej „wymiany” na oddalone od parku grunty leśne w innym miejscu. Taki sposób przeprowadzenia zmiany granic jest niezgodny z obowiązującym prawem. Może także stanowić poważne zagrożenie dla przyrody Świętokrzyskiego Parku Narodowego oraz niebezpieczny precedens w odniesieniu do innych parków narodowych w Polsce.
W związku z tym, zwracam się z apelem o pilną interwencję w tej sprawie celem wycofania przedmiotowego rozporządzenia.
Z poważaniem
Uzasadnienie:
- Zgodnie z art. 10 ust. 1a Ustawy o ochronie przyrody „Likwidacja lub zmniejszenie obszaru parku narodowego następuje wyłącznie w razie bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych i kulturowych jego obszaru”. W przypadku Łyśca o utracie tych wartości nie może być mowy, co wykazał „Raport dotyczący wartości przyrodniczych i kulturowych działek o nr ewidencyjnym 2039/1; 2039/2; 2039/3 obręb Nowa Słupia na Łyścu w Świętokrzyskim Parku Narodowym”, przygotowany przez interdyscyplinarny zespół ekspertów i Stowarzyszenie MOST. Raport jednoznacznie wskazuje, że mimo silnego wpływu człowieka, badany teren cechują wysokie wartości przyrodnicze, a jako obszar nieleśny, dodatkowo zwiększa on różnorodność biologiczną parku. Również utrata wartości kulturowych nie daje się w przypadku szczytu Łysej Góry (Łyśca) obronić. Klasztor na Łyścu jest wpisany do rejestru zabytków. Również sam masyw Łysej Góry został objęty szczególną formą ochrony poprzez wpis do rejestru zabytków jako Rezerwat Archeologiczny „Łysa Góra”. Chroni on sanktuarium pogańskie na terenie szczytu i w strefie podszczytowej 300-metrową strefą ochronną. 19 listopada 2015 roku wpisano do rejestru zabytków całe otoczenie Rezerwatu Archeologicznego „Łysa Góra”, obejmując ochroną w zasadzie cały masyw Łyśca. Ten sam obszar został uznany rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 15 marca 2017 za Pomnik Historii. Zmiana granic w części szczytowej Łyśca jest zatem niezgodna z obowiązującym prawem.
- Wyłączenie, nawet niewielkiego fragmentu w środku Parku, będzie oznaczało zagrożenie dla przyrody tego miejsca. Już teraz z działalnością klasztoru w parku narodowym wiąże się szereg nieprawidłowości dotyczących m.in.: organizowania masowych wydarzeń dla kilku tysięcy motocyklistów (w trakcie których zarówno ruch motorowy jak i generowany przezeń hałas znacząco oddziałują na otoczenie przyrodnicze); przekształcenia terenu; ingerencje w obszar Natura 2000 poprzez koszenie łąk i wyrzucanie pokosu do lasu; nasadzanie gatunków obcych i inwazyjnych. Istnieje uzasadnione przypuszczenie, że dalsza utrata ciągłości tego terenu w wyniku wyłączenia partii szczytowej, będzie skutkowała zwiększoną presją na zabytki przyrody i kultury.
- Zmniejszanie Świętokrzyskiego Parku Narodowego na Łyścu pod pretekstem powiększenia go w innym (oddalonym i pozbawionym większych wartości przyrodniczych) miejscu, jest niebezpiecznym wyjątkiem, który będzie mógł być w dalszej praktyce prawnej stosowany w innych obszarach chronionych. Jako obywatelki i obywatele nie mamy żadnej gwarancji, że za Łyścem nie pójdzie Giewont, droga do Morskiego Oka, schronisko na Turbaczu czy znaczne fragmenty Ojcowskiego Parku Narodowego. Tworzenie takich precedensów i szukanie w prawie luk służących do załatwiania konkretnych spraw, są sprzeczne z interesem przyrody i ogromnej większości społeczeństwa.